Kadınlarda göğüs kanserinden sonra en sık görülen rahim ağzı kanseri, erken teşhisle büyük ölçüde önlenebilir bir hastalık. Erken teşhis içinse bayanların jinekolojik muayene sırasında alınan servikal sürüntü örneğinin incelenmesi gerekiyor. Acıbadem Üniversitesi Teknoloji Merkezi’nde geliştirilen yeni usulle servikal sürüntü yerine idrardan HPV testi yapılabiliyor. Türkiye Bilimler Akademisi (TÜBA) mükafatı alan bu yeni prosedürün pratikliği sayesinde HPV testi yaptırma oranının artacağı öngörülüyor.
Rahim ağzı kanseri, jinekolojik kanserler ortasında birinci sırada görülen kanser cinsidir. Bu kanserlerin yüzde 99.7’sinin nedeni ise HPV. Sık ve yaygın görülen Human Papilloma Virüs’ün (HPV) kimi tiplerinin yol açtığı rahim ağzı kanserleri, araştırmalara nazaran her 2 dakikada bir bayanın hayatını kaybetmesine neden oluyor. Halbuki rahim ağzı kanserine yol açan HPV’nin erken tanısı imkanlı. Yılda bir kere yaptırılan jinekolojik muayene sırasında alınan servikal sürüntü örneğinden HPV-DNA test incelemesiyle saptanabiliyor. Lakin bayanların jinekolojik muayenelerini sistemli yaptırma oranının düşük olması, bu testlerin de yapılma oranını düşürüyor. Münasebetiyle rahim ağzı kanserine yol açan virüslerin erken tanılanmaması, rahim ağzı kanserinin oluşmasına ve ilerlemesine neden oluyor. İşte bu nitekim yola çıkarak servikal sürüntü yerine idrar örneğinin incelenmesini sağlayan yeni bir metot, HPV testini çok daha pratik ve kolay hale getiriyor. Yeni test prosedürünün rahim ağzı kanserinin erken teşhis oranının artmasına katkıda bulunacağı düşünülüyor. Acıbadem Üniversitesi Tıp Fakültesi Mikrobiyoloji Ana Bilim Kolu Lideri Prof. Dr. Tanıl Kocagöz, Biyomühendislik Kısmı Lideri Prof. Dr. Özge Can ve araştırma grubu tarafından geliştirilen bu yeni yol, gerek kişisel gerekse toplu HPV tarama testlerinin kolay kolay yapılmasına imkan sağlıyor. Yeni geliştirilen idrardan HPV testi Acıbadem Hastaneleri’nde uygulanıyor.
TÜBA ödüllü yöntem
Rahim ağzı kanseri ile gayrette değerli bir dönüm noktası olan idrar örneğiyle HPV testi yapılabilen yeni prosedür, Acıbadem Üniversitesi Teknoloji Merkezi’nde Bio-T firması tarafından geliştirildi. MyMagiCon isimli teknolojik metot, biyolojik sıvıları konsantre ederek yüksek hassaslıkla test edebiliyor. Covid-19 pandemisi sırasında ağızdan alınan sürüntü yerine dünyada birinci defa, ağız çalkalama suyundan Covid-19 testi yapabildiklerini söyleyen Prof. Dr. Tanıl Kocagöz, “Corona testi için insanları rahatsız eden burundan boğaza kadar sokulan bir çubuk ile alınan sürüntü yerine, bir yudum suyun ağızda çalkalanması sonucunda alınan örneğin incelenmesiyle testi kolaylaştırdık. Tıpkı mantıkla artık servikal sürüntü yerine idrarı ağırlaştırarak HPV testini gerçekleştirebiliyoruz” diyor. Klâsik servikal sürüntü testleriyle kıyaslanabilir sonuçlar elde edilen yeni yol, Türkiye Bilimler Akademisi (TÜBA) mükafatı aldı. Sahip olduğu CE kalite evrakıyla Avrupa kalite standartlarına da uygun.
Yeni HPV testiyle toplu tarama yapmak daha kolay
Kadınların birçoğunun, servikal sürüntü prosedürüyle yapılan klâsik testlerin rahatsızlık verebileceği fikriyle bu taramaları geciktirdiklerine dikkat çeken Acıbadem Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji Ana Bilim Kısmı Lideri Prof. Dr. Tanıl Kocagöz, “2017 yılında üniversitemizde çalışmalarına başladığımız ve geliştirdiğimiz bu yeni prosedür sayesinde tarama sürecini kolaylaştırmak imkanlı hale geldi. Bu teknolojik yolun en değerli avantajı, HPV testinin, idrar incelemesi üzere rahatlıkla yapılabilir hale gelmiş olması. Bu test, bayanların tertipli sıhhat taramalarına erişimini de kolaylaştırıyor” diyor.
“Cinsel hayatı etkin olan 25-65 yaş ortasındaki bayanların, tertipli olarak 2-3 yılda bir HPV testi yaptırmaları öneriliyor. HPV, bulaştıktan yaklaşık 7 yıl sonra kansere dönüşebiliyor ve bu müddette erken teşhis kritik bir rol oynuyor” diye belirten Prof. Dr. Tanıl Kocagöz, bu testin Dünya Sıhhat Örgütü’nün tarama teklifleriyle de uyumlu olduğunu söz ediyor.
Evde yapılabilecek HPV testi de geliştirilecek
Jinekolojik muayenenin zahmetli bulunduğunu vurgulayan Prof. Dr. Tanıl Kocagöz, “Tarama yapmak istediğimiz kümenin yaklaşık yüzde 80’i doktora gitmiyor. Lakin idrar testi sayesinde daha geniş kitlelere ulaşabileceğiz. Ayrıyeten bu yol erkekler için de geçerli, zira cinsel yolla bulaşan HPV erkeklerde de önemli sıhhat meselelerine yol açabiliyor” biçiminde kelamlarını sürdürüyor.
Gelecekte konutta uygulanabilecek testler üzerinde çalıştıklarını da belirten Prof. Dr. Tanıl Kocagöz, “Bu usulün sırf HPV değil, birçok hastalığın idrardan teşhisini kolaylaştıracağını öngörüyoruz” diyor.
Acıbadem Hastanelerinde yaptırılabiliyor
İdrardan HPV Testi, Türkiye’de bir birinci olarak Acıbadem Hastaneleri’nde uygulanıyor. Randevu alınarak yahut direkt laboratuvara başvurarak HPV testi yaptırmak isteyenler rastgele bir muayeneye gerek duymadan testlerini yaptırabiliyorlar.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
